“Beste raadsleden, beste collegeleden, u en wij proberen allen het beste voor onze gemeente Lansingerland te doen, maar de bottomline is dat het eigenlijk financieel heel erg slecht gaat met Lansingerland.” Zo opende Leefbaar 3B fractievoorzitter Jan Pieter Blonk het debat over de Kadernota 2013.
De Kadernota, normaal gesproken een van vooruit kijken binnen welke kaders wij nieuw beleid kunnen presenteren. De huidige kaders hebben in het geheel geen relatie met nieuw beleid. Het credo is: Verlies nemen, snijden in voorzieningen, verminderen onderhoud openbare ruimte en lasten verzwaren voor onze inwoners en bedrijven. De Kadernota is verworden tot een Pecunianota.
De keiharde werkelijkheid is, dat jarenlang meer uitgegeven is dan er binnen komt. Oorzaken te over. De alsmaar verslechterende financieel-economische omstandigheden in Europa en ook in Nederland spelen ons in Lansingerland behoorlijk parten. De nieuwbouw van huizen en bedrijfsgebouwen zijn tot een enorm laag niveau gedaald en dat slaat keihard onze geplande ontwikkelingen in diggelen. We betalen ons blauw aan rente en er komt voorlopig niets voor terug.
Hebben we te laat ingegrepen? Het lijkt er wel op. Wat kunnen en moeten we nu doen. De “Sense of urgency” moet bij raad, college, directie en ambtelijke organisatie niet voor 100 maar voor 200% tussen de oren komen. Elk dubbeltje omkeren en elke euro kun je maar één keer uitgeven, heeft de fractie van Leefbaar 3B vanaf 2010 al een aantal malen aangegeven.
Bezuinigingen en overheveling van taken met een (te) krap budget door de rijksoverheid dwingen Lansingerland om te bezuinigen voor bedragen die oplopen tot circa 5 miljoen euro per jaar.
Verder is eindelijk – Leefbaar 3B heeft daar al langer op aangedrongen – besloten tot “ontvlechting” van de algemene dienst en de grondexploitaties. De oude constructie kwam er op neer dat er via een omweg in feite vooruitgegrepen werd op toekomstige winsten van grondverkopen. Het gevolg is dat een bedrag in de orde van grootte van 6 miljoen euro per jaar bezuinigd moet worden. Hierdoor zal misschien in de toekomst minder afwaardering van gronden nodig zijn.
Vanwege de stagnatie in de woningbouw heeft het college van B&W aan de raad een scenario voorgelegd, waarin gemikt wordt op een marktsegment waar waarschijnlijk nog wel vraag naar nieuwbouwwoningen is. Dat heeft consequenties voor de grondprijzen en daardoor is een afwaardering van het gemeentelijk grondbezit met 72 miljoen euro nodig. Dat veroorzaakt dat de algemene reserve op een negatief bedrag van 53 miljoen uit zal komen. Door overheveling uit de bestemmingsreserves van circa 10 miljoen is dat tekort terug te brengen tot 43 miljoen. Maar dat zal voorlopig wel zo blijven, want door de andere bovengenoemde bezuinigingsopgaven is het niet mogelijk om binnen afzienbare tijd de algemene reserve weer op peil te krijgen.
De maatregelen die de toezichthouders bij provincie en rijk aan de gemeente zullen opleggen, hangen waarschijnlijk mede af van de stand van de algemene reserve. Hierom heeft het zin de stille reserves te benutten, die op grond van boekhoudkundige regels nu niet ingezet mogen worden. Geprobeerd wordt om ontheffing van die regels te krijgen. De stille reserves zijn voldoende om de algemene reserve weer boven nul te krijgen.
Leefbaar 3B steunt deze aanpak, maar waarschuwt er wel voor dat het risico van toekomstige verliezen nog nadrukkelijk aanwezig is. De financieel woordvoerder van Leefbaar 3B, Henk Meester, heeft er daarom bij het college op aangedrongen de schuld niet verder op te laten lopen door:
- in de grondexploitaties alleen te investeren als er zekerheid is over het afnemen van de grond;
- niet meer te investeren dan er afgeschreven wordt en
- minder geld uit te geven dan er binnenkomt
Dat we het droog zullen houden zonder verhoging van de OZB is irreëel. Het kan haast niet anders dan dat het college bij de begroting, dit najaar met een forse stijging van de OZB komt. Dit nu niet aanpakken maar doorschuiven met een inhaalslag tot na de gemeenteraadsverkiezing van 19 maart volgend jaar zou niet eerlijk zijn naar de inwoners en bedrijven in Lansingerland. Het in de Kadernota nog bestaande gat van € 1,7 miljoen wil de VVD dichten door: Citaat fractievoorzitter VVD – “Wij verlagen liever de subsidies of schaffen deze helemaal af als dit een lastenverzwaring kan voorkomen.”. De subsidies waar het dan om gaat betreft onder andere WMO, bibliotheek, sportverenigingen, jeugdzorg, schuldhulpverlening, muziekverenigingen, mantelzorg voor ouderen, etc. Op alle fronten gaan de subsidies al naar beneden, maar om subsidies helemaal af te schaffen is een kaalslag waar Leefbaar 3B geen voorstander van is.
Daarnaast worden alle gemeentes in Nederland, dus ook Lansingerland, geconfronteerd met de op handen zijnde decentralisaties van WMO, AWBZ en Jeugdzorg, die zoals het er nu voorstaat, nog eens een extra negatief financieel gat slaan in de balans van uitgaven en inkomsten. Het Rijk heeft ook nu weer de gewoonte om taken naar de gemeentes te schuiven, zonder al het geld mee te geven dat zij zelf voor die taken nodig heeft.
Op het ouderenwerk voor kwetsbaren in onze gemeente wordt nu niet bezuinigd. Daar zijn we blij om. Ook op sportverenigingen wordt niet extra bezuinigd. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat zij de afgelopen tijd al een behoorlijk steentje hebben bijgedragen.
In de bouwwereld gaat het slecht, maar ook is er heel veel beweging in het ontwikkelen van goedkope woningen waar, naar het zich laat aanzien, behoorlijk wat vraag naar is. Grondgebonden eengezinswoningen zijn in de markt voor zo’n € 80.000 kosten koper (excl. grond). Het is helder dat starterkoopwoningen van € 140.000 goed haalbaar zijn. Het college moet zich ons inziens hiervoor maximaal inzetten. Tijdens de raadsvergadering van donderdag 27 juni 2013 zullen wij hierover een motie indienen.
Binnen het voorgestelde budget kan de bibliotheek Bleiswijk open blijven. Weliswaar in een wat afgeslankte vorm, maar de collectie voor de jeugd kan op peil blijven, de koffietafel kan behouden blijven, de collectie voor volwassenen zal kleiner worden, maar een boek dat niet aanwezig is kan enkele dagen later worden opgehaald. In het gebouw De Snip, waarin de bibliotheek gehuisvestigd is, kan ook het SpiL Bleiswijk (het gemeenteloket) en de Oudheidkundige vereniging Bleiswijk blijven.
Interessant was een debatje op Twitter afgelopen zaterdagmiddag tussen de fractievoorzitters van PvdA en VVD naar aanleiding van de behandeling van de Kadernota in de commissievergadering:
PvdA Lansingerland @PvdA_LL : VVD wil meevallers in 2013 gebruiken voor geraamd 1.7 miljoen tekort in 2014. En onze algemene reserve dan?
Leon van Noort @LeonvanNoort :lasten verzwaren en meevallers in de reserve stoppen? Waarom je inwoners op kosten jagen als je geld hebt om dit gat te dichten?
Beste fractievoorzitter VVD, De gemeente Lansingerland heeft het geld niet en heeft geen reserves. We hebben een schuld van om en nabij de € 300 miljoen. Bij “solide financieel beleid” moet daar wat aan gedaan worden, dus “niet doorschuiven, maar aanpakken.”
Een andere interessante discussie op Twitter die zelfde zaterdagmiddag, ook naar aanleiding van de Kadernota, was van Peter van der Sluijs (voorzitter voetbalvereniging BVCB) en de VVD:
Leon van Noort @LeonvanNoort : VVD pleit voor eigen keuze van inwoners
VVD Lansingerland @VVD_LL : Kadernota 2013: VVD pleit voor eigen keuze van inwoners Lansingerland in plaats van lastenverhoging
Peter van der Sluijs @pvanders1958 : @LeonvanNoort en wat is die keus dan; even in € naast elkaar zetten graag, dan weten de burgers waar het de #vvd om te doen is.
Naar dat financieel overzicht is de fractie van Leefbaar 3B ook erg benieuwd.
