De raden van de 53 gemeenten die de aandelen Eneco bezitten moeten uiterlijk 31 oktober 2017 aangeven of zij hun aandelen willen verkopen.
Afgelopen woensdagavond heeft de ceo van Eneco, Jeroen de Haas, raadsleden van gemeenten, die aandelen Eneco hebben, toegesproken en konden hem vragen worden gesteld. Namens Leefbaar 3B was Jan Pieter Blonk aanwezig. Vanuit Lansingerland waren zes van de negen fracties met een vertegenwoordiger aanwezig. De discussie tussen raadsleden en Jeroen de Haas concentreerde zich op de vraag wat is “maatschappelijk publiek belang” en is dat gekoppeld aan Eneco? lees meer
Ja, zou betekenen dat de aandelen beter in handen van de gemeenten kunnen blijven. De Haas was daar duidelijk in: “Die vraag moeten de gemeenten zelf beantwoorden.” Maar voegde hij er aan toe: “Eneco heeft een succesvolle koploperspositie opgebouwd in duurzame warmte en stroomproductie.”
Als Eneco geen publieke aandeelhouders (53 gemeenten) meer heeft, betekent dat dan dat de noodzakelijke energietransitie op z’n gat ligt? Dat is zeer onwaarschijnlijk, omdat Nederland niet slechts afhankelijk is van wat Eneco doet. In het bedrijfsleven zal zeker niet worden vasthouden aan oude energietechnologieën. Zij zullen moeten veranderen. Zij zullen moeten innoveren.
De veranderingsgezindheid is misschien wel groter dan in de publieke sector het geval is. Het maatschappelijk publieke belang van energie ligt bij alle bedrijven die zich met energie bezighouden en/of (grote) energiebehoefte hebben. Stilstaan is achteruitgaan. Ook als Eneco private aandeelhouders heeft, zal Eneco z’n koploperspositie in duurzame warmte en stroomproductie willen blijven behouden.
De colleges van Rotterdam, Den Haag, Dordrecht, Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer (samen 63,07% van de aandelen) hebben hun gemeenteraden geadviseerd te verkopen. De gemeente Amstelveen heeft aangekondigd haar aandelen (1,5%) niet te willen verkopen, zegt wethouder Herbert Raat in het Financieel Dagblad. We hebben niet acuut geld nodig en staan achter de duurzame visie van Eneco.
Lansingerland heeft 3,38% van de aandelen. De marktwaarde daarvan is nog onduidelijk, maar de waarde van de aandelen Lansingerland zal ergens tussen de € 60 en € 100 miljoen liggen.
Besluitvormingsproces Eneco in Lansingerland
Dinsdag 5 september 21:00 uur: Presentatie over Eneco in het gemeentehuis.
Woensdag 4 oktober 20:00 uur: Oordeelsvorming in raadscommissie Algemeen Bestuur.
Donderdag 26 oktober 20:00 uur: Besluitvorming wel of niet verkopen aandelen Eneco.
In de fractievergadering van maandag 11 september 2017 neemt Leefbaar 3B het besluit of de gemeentelijke aandelen Eneco wel of niet moeten worden verkocht.
Met slechts 3,38% van de aandelen is Lansingerland een aandeelhouder die er niet echt toe doet mocht een eventuele koper van de meerderheid van de aandelen eventueel tot drastische maatregelen overgaan waarbij dividend mogelijk wordt overgeslagen.
Derhalve zou ik zeggen volg de meerderheid van de gemeente en verkoop.
Snel veel geld en vervolgens geen invloed meer op beleid of langzaam veel meer geld verdienen en wel invloed op transitie naar duurzame energie, de keuze lijkt mij duidelijk
VERWACHT FINANCIEEL NIET TEVEEL VAN VERKOOP AANDELEN ENECO:
Net terug van een goede vakantie, pak ik hier de discussie op inzake de mogelijke verkoop van de aandelen Eneco van Lansingerland. Van het ontstaan van het gefuseerde bedrijf in 2000 tot in 2007 was ik eerst vanuit Bleiswijk, later vanuit Lansingerland , net als de wethouders van Den Haag en Rotterdam en de burgemeester van Dordrecht lid van de totaal uit 11 man bestaande Raad van Commissarissen van dat bedrijf.
In die rol heb ik bij na de gehele periode de dossiers van liberalisering en privatisering meegemaakt. Ik wil die kennis en ervaring gebruiken om het College en de Raad van Lansingerland een paar overwegingen mee te geven.
De discussie over liberalisering van de energiemarkt startte in de periode 1998 – 2002 op Europees niveau. In 2002 spraken de lidstaten uit tot liberalisering (vrije keuze van de burger waar hij klant wordt) en pas als dat geslaagd was tot privatisering (verkoop van overheidsaandeel) over te zullen gaan. De voorziene datum was 1.1.2004.
In die tijd begon natuurlijk vanzelf, geïnspireerd door de Europese besluitvorming de dynamiek van rondkijken door de grootste Europese spelers waar ze andere bedrijven zouden kunnen opkopen. Achter de schermen werden berekeningen gemaakt, roadshows gehouden etc. Uiteraard zal ik hier niet uit de beslotenheid van de RvC klappen, maar het moge duidelijk zijn dat de drie grote Nederlandse bedrijven, waarvan Eneco de kleinste was, op Europees niveau tot de kleineren behoorden, als je vergelijkt met bijv. Eon, EDF en Enel.
In een brief aan haar gemeenteraad schrijft mijn Haagse collega Mevr. Louise Engering dan ook , dat Eneco en de aandeelhouders niet verwachten in deze geliberaliseerde en geprivatiseerde markt op eigen kracht verder te kunnen gaan. (NB Later, na ook mijn tijd, besloot het bedrijf bewust wel zelfstandig te willen blijven en zich te profileren op themadata rond duurzaamheid, een beleid dat totnogtoe zeker geslaagd te noemen is)
Een grote beleidswijziging werd ook ingegeven door de besluitvorming in de Tweede Kamer in het parlementairenjaar 2001-2002, toen de kamer uitsprak dat slechts de handelsbedrijven geprivatiseerd konden worden, na evaluatie van de liberalisering, maar dat de netwerkbedrijven zoals Stedin in handen van de aandeelhouders zouden blijven.Dit ter bescherming van de consument zowel als van de nationale belangen. Stel je voor dat een van die grote Russische bedrijven zou gaan kopen, en daarmee het Nederlandse netwerk zouden beheren, was daarbij het meest sprekende voorbeeld.
Wat velen daarna kennelijk vergeten hebben, ook in de kringen van gemeenten die nu de kip met de gouden eieren menen te zien, is dat er in die netwerkbedrijven veel meer balansveiligheid zit dan in die handelsbdrijven, die grote risico’s lopen, en die intussen vele clienten zijn kwijtgeraakt aan nieuwkomers als EnergieDirect, Van de Bron etc.
Hier en daar pak in in de politieke discussie hier in Lansingerland wel eens een bedrag op van 100 miljoen Euro. Let wel, ik ken echt de cijfers, laat staan de geheime cijfers van Eneco op dit moment niet meer, maar die 100 miljoen voor het handelsbedrijf lijkt me veel en veel te hoog gegrepen.
De enige officiele waardering die ik ooit heb meegemaakt is die van vlak voor de fusie van het energiebedrijf Delfland , waartoe de drie B gemeenten behoorden en waarvan ik ook Commissaris was, net als de burgemeesters De Goey- Smulders en Chevalier.
In 2000 fuseerde Delfland met bedrijven uit Zuid-Holland, Noord-Holland (O.m. Kennemerland/Heemstede, ja ik kwam toen vaak op het Heemsteedse stadhuis, Pieter) Brabant, Friesland en Limburg . Samen 110 gemeenten.
Binnen Delfland was de verhouding toen in guldens: Bleiswijk 70 miljoen, Berkel en Rodenrijs 60 miljoen en Bergschenhoek 30 miljoen gulden, totaal 160 miljoen, is circa 73 miljoen Euro. Maar let wel, dat was inclusief de waarde van de netwerkbedrijven. Overigens was het aandeel van alleen Bleiswijk toen groter dan dat van Zoetermeer en gelijk aan dat van Delft. Dit vanwege het enorme gebruik van gas en electriciteit door de glastuinbouw. Een grote kas verbruikte ongeveer even veel als een geheld stadswijk.
Binnen Eneco is Lansingerland dan ook helemaal niet zo’n heel kleine speler. Niet voor niets werd de wethouder van Economische Zaken en Glastuinbouw, tevens Commissaris bij het Glastuinbouw Onwikkelings bedrijf Overbuurtsche Polder, er Commissaris. Na de grote drie, Rotterdam, Den Haag en Dordrecht zijn wij de vierde aandeelhouder. 3,38% is binnen het Vennootschapsrecht al best veel, voor een aantal zaken heb je aan 5% genoeg, dus als gemeenten strategisch samengaan kun je dat wellicht gebruiken.
Maar wat nu ?
1. Ik zei het al, heb niet TE hoge verwachtingen
2. Neem de tijd. Trouwens het bedrijf zal ook de tijd willen nemen om zo zuiver mogelijk in de huidige verhoudingen van een geliberaliseerde markt de waarde te kunnen bepalen. Dus het staat niet in November, maar ergens in de loop van de volgende raadsperiode op bankrekening Lansingerland.
3. Wat moet je met het geld? Leningen aflossen ? Ik ben ervan overtuigd dat de rentebesparing daarvan wegvalt tegen het huidige dividend. Bovendien heb ik bij dit soort processen in de politiek alleen maar meegemaakt dat er geld verjubeld werd. Heel duidelijk was dat bijvoorbeeld het geval met Delft dat zijn aandelen in het Provinciaal bedrijf EZH aan E.on verkocht. Dat geld ging, naar ik me meen te herinneren voor een fors deel naar de trein tunnel door het centrum.
Als dat verjubelen hier niet voorkomen wordt, moet het gat dat er dan door het wegvallen van dividend ontstaat gevuld worden door OZB of door bezuinigingen. Tel uit je winst.
Ik kan me in zo,n situatie trouwens heel goed voorstellen dat onze tuinders zeggen, besteed maar een fiks deel aan versterking van ons bedrijfsleven want wij hebben verreweg het meeste opgebracht.
4. Principieel hebben diegenen gelijk die zeggen dat de overheid geen aandelen in bezit moet hebben. Laat staan daarmee speculeren. De Ceteco affaire die twee bekwame Zuid Hollandse gedeputeerden de kop kostte staat me nog helder voor ogen.
Maar… Het gaat hier niet om handelen of speculeren, maar om een historisch verantwoord gegroeide situatie.
CONCLUSIE:
Wellicht is een compromis mogelijk door een middellange overgangsperiode af te spreken, waarin de gemeenten de aandelen houden en intern maatregelen voorbereiden om gaten in de begroting te voorkomen en/of op te vangen. De AVA eb Aandeelhouders Commissie kunnen met de RvB en RvC ook afspraken maken – na berekeningen door Investment Bankers, over een minimum opbrengst, zodat ze hun beit ook weer niet voor een appel en een ei aan de eerstbiedende verkopen.
Tenslotte:
Omdat ik gisteren terugkeerde van vakantie, had ik geen gelegenheid meer om voor de vergadering van b.en w. van aanstaande Dinsdag, hen nog een brief te schrijven. De deadline voor inleveren is lang verstreken. Maar wellicht wil de fractie van Leefbaar 3B mijn reactie hier doorgeven of via haar wethouder Simon Fortuyn inbrengen. Ik zal “mijn” wethouder, Albert Abee er op wijzen.
Als ik tijd heb om naar de commissie te komen waar het behandeld wordt dan zal ik er zeker zijn.
Aan Leefbaar 3B dank voor de ruimte. Ik wilde dat de andere politieke partijen ook zo interactief waren met hun site.
Lansingerland/Bleiswijk,
Dick van Vliet
Het is wel degelijk speculeren ..ook al is de verwerving van de aandelen historisch gegroeid is het al dan niet aanhouden van die positie een keuze. Je kunt dus nu erop speculeren dat het allemaal goed blijft gaan of je kunt verzilveren..en dan is het principieel onjuist om als gemeente je als bedrijf te gaan gedragen. Het is niet voor alle inwoners weggelegd omdat risico te dragen.